An toàn hóa chất luôn là ưu tiên hàng đầu trong mọi môi trường công nghiệp. Trong số các hóa chất được sử dụng rộng rãi, cồn Ethanol là một chất đặc biệt nguy hiểm nếu không được quản lý đúng cách. Với tính chất dễ bay hơi và dễ cháy, cồn có thể gây ra nhiều rủi ro nghiêm trọng như hỏa hoạn, nổ, và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức và thực hành đúng quy trình an toàn khi tiếp xúc với cồn và an toàn hóa chất là điều vô cùng cần thiết trong bất kỳ hoạt động sản xuất hay lưu trữ nào.

Để đảm bảo an toàn cho nhân viên và cơ sở vật chất, bài viết này Thanh Ngô Phát sẽ tổng hợp 5 lưu ý quan trọng về cách xử lý và phòng ngừa các sự cố liên quan đến cồn và an toàn hóa chất.

1. Tổng quan về cồn và nguy cơ trong an toàn hóa chất

Ethanol (CH3​CH2​OH) là một hợp chất hữu cơ, thuộc nhóm ancol no, đơn chức, mạch hở. Đây là loại rượu phổ biến nhất trong đời sống và có mặt trong nhiều lĩnh vực từ y tế, công nghiệp đến thực phẩm. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát đúng cách khi sử dụng, rất dễ xảy ra sự cố nguy hiểm.

• Dễ cháy và dễ bay hơi: Hơi cồn có thể lan truyền nhanh chóng và bốc cháy khi tiếp xúc với nguồn nhiệt, tia lửa điện, hoặc thậm chí là bề mặt nóng.
• Gây kích ứng: Tiếp xúc trực tiếp với cồn có thể gây kích ứng nghiêm trọng cho da và mắt.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe: Hít phải hơi cồn nồng độ cao có thể dẫn đến chóng mặt, buồn nôn và ảnh hưởng đến hệ thần kinh.

Việc hiểu rõ những nguy cơ này là bước đầu tiên để xây dựng một môi trường làm việc an toàn.

2. Biện pháp ứng phó khi rò rỉ cồn

Khi phát hiện sự cố rò rỉ cồn, cần hành động nhanh chóng và chính xác để ngăn chặn tình huống trở nên tồi tệ hơn.

• Ngăn chặn nguồn phát lửa: Lập tức tắt tất cả các thiết bị điện, cấm hút thuốc và các hoạt động tạo ra tia lửa trong khu vực.

Tắt tất cả các thiết bị điện

• • Tăng cường thông gió: Mở cửa ra vào, cửa sổ, hoặc sử dụng quạt hút để làm loãng nồng độ hơi cồn.
  • Sử dụng vật liệu thấm hút: Dùng cát, đất sét, hoặc khăn thấm chuyên dụng để thấm hút lượng cồn bị đổ.

Sử dụng vật liệu thấm hút

• Thu gom và xử lý: Đặt vật liệu đã thấm cồn vào thùng kín, dán nhãn nguy hiểm và xử lý theo quy định về an toàn hóa chất và môi trường.

3. Xử lý khi có cháy nổ do cồn

Trong trường hợp rò rỉ dẫn đến cháy nổ, mức độ thiệt hại phụ thuộc rất lớn vào khả năng ứng phó và xử lý đúng cách

• Liên hệ cứu hỏa: Gọi ngay cho lực lượng phòng cháy chữa cháy, cung cấp thông tin chi tiết về địa điểm, quy mô đám cháy và đặc biệt là loại hóa chất đang cháy để họ có phương án xử lý hiệu quả nhất.

Liên hệ cứu hỏa

• Sơ tán an toàn: Nhanh chóng sơ tán nhân viên theo lối thoát hiểm đã được quy định. Lưu ý không hít phải khói độc từ đám cháy.
• Sử dụng bình chữa cháy phù hợp: Hãy luôn chuẩn bị sẵn các loại bình chữa cháy phù hợp như loại CO₂, bột khô hoặc bọt chữa cháy (foam). Tuyệt đối không dùng nước để dập lửa do cồn, vì nước sẽ làm cồn lan rộng, khiến đám cháy càng lớn hơn.

 4. Sơ cứu khi tiếp xúc với cồn

Nếu không may tiếp xúc trực tiếp với cồn, việc sơ cứu kịp thời có thể giảm thiểu thiệt hại đáng kể.

Các bước sơ cứu

• Dính vào da: Rửa sạch vùng da bị dính cồn bằng nhiều nước sạch trong ít nhất 15 phút. Có thể dùng xà phòng để rửa sạch nếu cần.
• Dính vào mắt: Rửa mắt dưới vòi nước sạch liên tục trong 15 phút, giữ mí mắt mở để cồn không đọng lại.
• Hít phải hơi cồn: Đưa nạn nhân ra nơi có không khí thoáng đãng, nới lỏng quần áo và theo dõi các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn.
• Nuốt phải: Cho nạn nhân uống một ít nước và đưa đến cơ sở y tế gần nhất kèm theo thông tin về loại cồn đã nuốt phải.

5. Quy trình báo cáo sự cố hóa chất

Báo cáo sự cố một cách minh bạch và kịp thời là trách nhiệm chung của mỗi cá nhân và toàn thể doanh nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực có liên quan đến cồn và an toàn hóa chất. 

• Ghi nhận thông tin: Ghi lại đầy đủ thời gian, địa điểm và loại sự cố (rò rỉ, cháy nổ, tai nạn lao động…).
• Thông báo nội bộ: Ngay lập tức thông báo cho bộ phận an toàn hóa chất hoặc bộ phận phụ trách an toàn để có hướng xử lý nhanh chóng và hiệu quả.
• Lập biên bản: Tiến hành lập biên bản hiện trường chi tiết. Trong trường hợp thiệt hại nghiêm trọng, cần báo cáo lên cơ quan chức năng có thẩm quyền để được hỗ trợ và giám sát theo đúng quy định pháp luật.

6. Biện pháp phòng ngừa rủi ro liên quan đến cồn và an toàn hóa chất

Việc chủ động phòng ngừa luôn là giải pháp hiệu quả hơn so với xử lý sự cố. Dưới đây là các giải pháp cần thiết để đảm bảo an toàn cho môi trường làm việc.

• Huấn luyện định kỳ: Tổ chức các buổi huấn luyện về cồn và an toàn hóa chất định kỳ cho nhân viên, bao gồm cả kiến thức về sơ cứu và sử dụng thiết bị phòng cháy chữa cháy.
• Trang bị thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE): Cung cấp đầy đủ găng tay, kính bảo hộ, mặt nạ phòng độc cho người làm việc với cồn.
• Kiểm tra hệ thống: Kiểm tra định kỳ hệ thống lưu trữ, đường ống, van để đảm bảo không có rò rỉ. Lắp đặt biển cảnh báo nguy hiểm rõ ràng.
• Lưu trữ cồn đúng cách: Cồn cần được lưu trữ ở nơi mát mẻ, thông thoáng, tránh xa nguồn nhiệt, lửa và các hóa chất khác.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về cồn và an toàn hóa chất không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là cách bảo vệ tài sản và tính mạng của con người. Hãy luôn chủ động cập nhật kiến thức, kiểm tra hệ thống lưu trữ và huấn luyện nhân sự để đảm bảo môi trường làm việc an toàn nhất.